Sposoby integracji i aklimatyzacji ludności ukraińskiej na terenie gminy Krokowa

Rozmowy z lokalnymi instytucjami, zwykłymi ludźmi, osobami zaangażowanymi w pomoc, śledzenie i gromadzenie informacji rządowych – te działania pomogły nam w opracowaniu planu pomocowego dla ludności ukraińskiej. Do zadania podeszliśmy wielotorowo. W skład naszych punktów pomocowych weszły: pomoc materialna, wsparcie aklimatyzacyjne, psychologiczne, a także zawodowe. Kompleks wszystkich składników pozwolił na zaspokojenie podstawowych potrzeb ludności – takich jak poczucie bezpieczeństwa, zaufanie do otaczającego środowiska oraz potrzeby rozwoju. Nie wiemy, jak długo osoby z Ukrainy zmuszone będą do pozostania na terenie Polski. Po rozmowach natomiast wiemy, że chcą wrócić do swojej ojczyzny. Pomimo tego faktu jesteśmy pewni, że nasza oferta skierowana do ludności ukraińskiej odpowiedziała podstawowym problemom z jakimi dane osoby mierzą się w nowym otoczeniu.

Zadanie to, w kwestiach organizacyjnych nie było łatwe. W początkowej fazie projektu spotkaliśmy się z trudnością w pozyskaniu osób znających język ukraiński do prowadzenia warsztatów językowych i psychologicznych. Wymagana tutaj była znajomość języka polskiego i ukraińskiego. Na szczęście po dość długim okresie poszukiwawczym odpowiednie osoby zostały znalezione.

Program rozpoczęliśmy od dostosowania się do obecnych problemów wynikających z pobytu osób z Ukrainy w Polsce. Warto zaznaczyć, że był to początek maja, zatem problemy, z którymi spotykaliśmy się na początku wojny w Ukrainie, uległy zmianie. Mając tego świadomość skontaktowaliśmy się z instytucjami gminnymi, aby dowiedzieć się, jakie potrzeby wyrażają Uchodźcy zamieszkujący gminę Krokowa. Okazało się, że największą potrzebą była pomoc w zorganizowaniu obuwia i odzieży letniej. Uciekający przed wojną opuszczali swoje domy w pośpiechu w miesiącach zimowych, stąd przybyli do naszego kraju w odzieży adekwatnej do pory roku. Nie mieli zatem butów na lato, ani lekkiej odzieży. Przy współpracy z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Krokowej Fundacja Sedlaka zakupiła: obuwie (sandały, buty sportowe) oraz ubrania (szorty, koszulki sportowe). 10 czerwca zakupiona odzież została przekazana dzieciom w postaci zestawów. Świadomość tego, jak zwykłe ubrania i buty mogą sprawić drugiej osobie radość, co miało miejsce w Wierzchucinie, było nie do opisania, ale pokazało, że najważniejszym krokiem w efektywnym niesieniu pomocy jest dobry wywiad środowiskowy w kwestii potrzeb danych osób.

W Krzeczynie (dolnośląskie) potrzeby były zgoła inne. Tutaj uchodźcy już posiadali ubrania letnie. Zgodnie z przeprowadzonym przez Fundację wywiadem środowiskowym w kwestii pomocy materialnej uchodźcom okazały się być potrzebne podstawowe produkty spożywcze i środki chemiczne. Dla mieszkających w Krzeczynie osób zakupiono zatem podstawowe artykuły spożywcze, środki higieniczne oraz piorące.

Czerwiec i maj były miesiącami prowadzenia warsztatów. Jedne z nich, przeprowadzone na Zamku w Krokowej dotyczyły zapoznania najmłodszych z lokalną tradycją i kulturą. Podczas warsztatów integracyjnych dzieci dowiedziały się wiele na temat historii zamku, historii kaszub, a także o kulturze tego regionu. Ponadto na zakończenie dzieci uczestniczyły w warsztatach rzeźbiarskich pod czujnym okiem lokalnego rzeźbiarza Józefa Semmerlinga, który nie tylko zapoznał najmłodszych z podstawowymi informacjami na temat tej dziedziny sztuki, ale również pozwolił im na stworzenie własnych rzeźb. Dzięki warsztatom dzieci nabyły wielu cennych informacji o regionie. Pomogło im to w zrozumieniu specyfiki danego miejsca oraz pozwoliło na chwilowe zapomnienie o wcześniejszych wydarzeniach i tęsknocie za domem. Dzieci ze Szkoły Podstawowej w Krokowej podczas warsztatów bardzo dobrze współpracowały z prowadzącą, były też ciekawe elementów wystroju Zamku. Sama prowadząca przyznaje, że nie spotkała się z problemami, a najmłodsi wykazali się nie tylko ciekawością otaczającego ich świata, ale też życzliwością i dobrym wychowaniem. Inaczej wyglądały warsztaty z młodzieżą z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Wierzchucinie. Uczniowie bowiem odznaczali się zainteresowaniem agresją i przemocą, a nawet doszło do bójki. Fakt ten spowodował, że utwierdziliśmy się w przekonaniu jak duża jest potrzeba wsparcia psychologicznego tych dzieci. Przeprowadzono również inne warsztaty, wzmacniające pracę zespołową wśród najmłodszych. Warsztaty plastyczne prowadzone pod okiem doświadczonego pedagoga Przemysława Olczaka (Pan Przemysław posiada wykształcenie artystyczno-pedagogiczne uzupełnione studiami podyplomowymi z psychotraumatologii. Jest arteterapeutą, certyfikowanym trenerem biofeedback oraz psychoterapeutą) – polegały na stworzeniu, przez zespoły złożone z dzieci, swojej pracy plastycznej związanej z tematyką, którą sami wybierali. Wybrana tematyka była różna – od rodziny, po temat ognia. Po pewnym czasie grupy zamieniały się miejscami i dokańczały projekt innego zespołu, według swojego tematu tak, aby nie uszkodzić pracy zespołu wcześniejszego. Efektem warsztatu było zacieśnienie więzi między najmłodszymi, nauka pracy w grupie oraz szacunku do pracy innych osób a także możliwość wyrażenia siebie poprzez sztukę.

Jedną z ważniejszych potrzeb jest możliwość komunikacji ludności ukraińskiej z ludnością Polską. Uchodźcy nie mieli czasu na zapoznanie się z naszym ojczystym językiem, w czym również postanowiliśmy pomóc, tym bardziej, że zdecydowanie ułatwi to proces komunikowania się w codziennych sytuacjach. Do prowadzenia warsztatów zaprosiliśmy osobę, która doskonale posługuje się językiem polskim i ukraińskim. Zajęcia dla dzieci odbywały się dwa-trzy razy w tygodniu. Efektem tych spotkań było w sumie 12 jednogodzinnych zajęć, dzięki którym dzieci uczyły się polskiego słownictwa i piosenek. Ponadto zaistniała potrzeba nauczenia podstawowych zwrotów w języku polskim osoby starające się czynnie uczestniczyć w życiu zawodowym, Tak było w przypadku osób zatrudnionych na Zamku w Krokowej, co też nawiązuje do umowy partnerskiej pomiędzy podmiotami. Panie, zatrudnione jako obsługa hotelowa miały problemy komunikacyjne w skutek czego, nie mogły porozumieć się z współpracownikami, a także dobrze wykonywać swoich obowiązków. Czterodniowe zajęcia podzielono na dwie części: pierwsza dotyczyła zapoznania Pań z ogólnymi zasadami BHP w miejscu pracy, ponieważ ich nieumiejętność porozumiewania się w języku polskim nie pozwoliła im na zrozumienie tych kwestii. Druga część to faktyczna nauka języka, co przełożyło się na poznanie podstawowych zwrotów, niezbędnych do wykonywania pracy, podstaw gramatyki, a także logicznego budowania zdań. Początkowo osoby, które przyszły na warsztaty podchodziły do nich sceptycznie, jednak po dość krótkim czasie wszelkie opory zostały przełamane, a niektóre z osób na następne zajęcia przychodziły już z własnymi notatnikami i tworzyły notatki ze spotkań, co świadczy o chęci nauczenia się przynajmniej podstawowych zwrotów w języku polskim, a także odpowiednim doborze osoby prowadzącej warsztaty. Po odbytych spotkaniach ich poziom zrozumienia języka był znacznie lepszy, co przełożyło się także na efektywność pracy, większą pewność siebie oraz wzmocniło ich integrację z pozostałym zespołem zamkowym. Zorganizowano także zajęcia dla chętnych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Krokowej.


Dzięki współpracy z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Krokowej udało się zorganizować pomoc psychologiczną. Głównymi odbiorcami były dzieci i młodzież z Ukrainy uczęszczające do szkoły w Krokowej oraz Wierzchucinie. Spotkania miały charakter indywidualnych konsultacji i spotkań z osobami które czuły potrzebę rozmowy z psychologiem lub których rodzice uznali, że takie spotkanie będzie pomocne. Wsparciem psychologicznym służyła psycholożka Iryna Bilovodenko. Zaoferowana pomoc psychologiczna okazała cieszyć się na tyle dużym zainteresowaniem, że planowana jest jej kontynuacja w okresie wakacji w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krokowej.


Projekt integracji z ludnością ukraińską w ramach programu Piaśnica – kultura miejsca zakończył się sukcesem. Stworzono ofertę, która starała się dotrzeć do każdej osoby, chcącej z niej skorzystać. Pozwoliła na stworzenie na terenie objętym projektem bezpiecznej przystani dla ludności napływającej, a kompleks zaproponowanych przez nas działań, zwłaszcza dla najmłodszych, pozwolił na szeroko pojętą integrację, a także wyrażanie siebie poprzez sztukę, zaspokajał potrzebę samodoskonalenia poprzez warsztaty językowe, a także pozwolił na trwałe zacieśnienie więzi między osobami objętymi projektem. Wpłynął także na pomoc uwzględniającą faktyczne potrzeby osób, które właśnie jej potrzebują. Sam fakt tego, że podmioty zaangażowane w projekt chcą kontynuować pewne działania również świadczy o sukcesie projektu. Warto dodać, że mogliśmy spełnić wszystkie te potrzeby dzięki dotacji uzyskanej z Budżetu Państwa.

autor: Natalia Basiura

Artykuł dostępny także w języku ukraińskim: Шляхи інтеграції та акліматизації українського населення в гміні Крокова

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA
w ramach dotacji celowej na realizację zadania pn. Integracja z ludnością ukraińską w ramach programu „Piaśnica-kultura miejsca”